فال ریاضی

امروزه شاید بسیاری از افراد با کلمه درمان از راه دور یا Telemedicine نا آشنا نباشند چرا که در بسیاری از سمینارها و مباحث علمی یکی از موضوعات مطرح و بحث برانگیز می باشد.این کلمه از tele به معنای فاصله و medicineبه معنای درمان و طــب گـــرفته شــده اســـت و اولین بار توسط Thomas Birdدر دهه 1970 ابداع گردید. اگر بخواهیم شروع این فن آوری را متذکر شویم باید به عصر اختراع تلفن برگردیم . مدت کمی بعد از اختراع تلفن تلاش های زیادی به منظور انتقال صدای قلب و ریه به متخصصان با تجربه جهت ارزیابی وضعیت اعضاء صورت گرفت.
در سال 1906 ، Einthoven پدر الکتروکاردیوگرافی اولین بار بر روی انتقال از طریق خطوط تلفن تحقیق کرد .
در دهه 1920 از پیام های رادیویی به عنوان وســیله ارتباطی اســتفاده شد که پزشــکان در ایســتگاههایی در ســاحل آماده بودند که به کشتی هایی که فوریت های پزشکی داشتند کمک کنند.
در سال 1959در موسسه درمان پزشکی Nebraska اولین برنامه عملیاتی درمان از راه دور توسـط Cecil whittson ابداع گردید که برنامه بر روی درمان بیماران روانی و آموزش پزشکی متمرکز بود.
در آوریل 1968در بیمارستان عمومی ماساچوست یک ارتباط ویدیویی بین بیمارستان و فرودگاه لوگان بوستون ایجاد شد که از این طریق دسترسی فوری به پزشک بیمارستان برای مسافرین فرودگاه در صورت بروز حوادث فراهم می گردید.
در دهه 1970 از طریق شبکه های ماهواره ای ATS-6 بخشهای دور افتاده در آلاسکا و کانادا با بیمارستانهایی که در شهرهای دور بودند ارتباط برقرار کردند.
در سال 1985 یک شبکه ماهواره ای راه اندازی شد که درمان از راه دور را برای نواحی دور از دسترس Queensland در استرالیا فراهم می کرد .
 

درمان از راه دور (Telemedicine)

چندین تعریف برای آن ارائه شده است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از تکنولوژی پیشرفته به منظور انتقال اطلاعات و آگاهی دادن به منظور تشخیص پزشکی ،درمان و مراقبت بیمار و آموزش هـای از راه دور که در ارتباط با ســـلامت باشد.
دســترسی ســریع به متخصـصین پزشـکی از راه دور به وسـیله تکنولوژی اطلاعات و وســایل ارتباط از راه دور بدون توجه به اینکه بیمار یا اطلاعات وابسته به آن در کجا قرار گرفته است .
اســـتفاده از اطلاعات پزشکی(عکس ، صــدا، فیلم،پرونده بیماران،... ) مبادله شده از یک محل به محل دیگر از طریق انتقال الکترونیکی به منظور ســــلامت بیمار و آموزش ارائه دهندگان ســـلامت به منظور پیشـــرفت ادامه درمان بیمار .

انواع درمان از راه دور

1- درمان ازراه دور همزمان
Synchronus Telemedicine
(Real Time Technology)
زمانی که مشــاوره چهــره به چهـره ضـــروری به نظر می رســد و یا نیاز به عمل های جراحی می باشــد از این روش استفاده می شــود که معمولاً این ارتباط بین بیمار و پزشـــک معالج می باشـــد از انواع آن می توان به Telesurgery یا جراحی از راه دور توســـط بازوهای روبات اشــاره کرد.در این روش جراح می تواند با هدایت بازوهای روبات که ممکن است کیلومترها دورتر در بیمارســتانی آماده جراحی باشد به عمل جراحی اقدام کند .
دراین حالت بازوهای روبات دقیقا مانند دست های جراح عمل کرده و تمام حرکات دست جراح را پیروی می کند.
اولین سیســـتم جـراحی از راه دور توسـط Green و همکـــــارانش درموسـسـه پژوهشــی استنفورد توسعه پیدا کرد International, California, USA) Stanford Research Institute (SRI کــه شــامل جایگاهی برای جراح و سیســتم تصــویری رنگی ســه بعدی با کیفیت وضوح تصــویر بالا و درشتنمایی قابل تنظیم بود و بازوهایی برای جـــراح که در زیر صــفحه نمایش قرار گـــرفته بود و ورودی صـــدا به سیســـتم وجود داشـــت که این سیســـتم توســـعه پیدا کرد و به جراحی از راه دور MONA نام گذاری شـــد و بعد دوباره توســــعه پیدا کرد و به جراحی از راه دور da vinci نام گذاری شــد . اولین عمل جراحی که با سیستم MONA کار می کرد در بلژیک در ســـال 1997 انجام شـــد و در طول یک سال بیشــتر از 150 عمل جراحی مربوط به قلب در فرانسـه با این شیوه انجام شد.

در سیســـتم da Vinci به بازوهای روبات 7 درجه آزادی حرکت اضــافه شد ودارای 2 دوربین می باشد که اجازه تصویرهای سه بعدی را از طریق دوچشمی های تخصصی فراهم می کند.
در سیســـتم ZEUSکه مشـــابه با طرح da vinchi می باشد سه بازوی روبات در سمتی که بیمار قرار گرفته است مســـتقیماً به میز عمل بیمار متصل می شود و جایگاه جراح توسط صفحه های نمایش مخصوص برای دیدن توسط کارکنان اتاق عمل قابل رؤیت خواهد بود. هر دو سیســـتم da Vinci وZEUS خروجی موفقیت آمیزی را تولید می کنند ، امادر سیســـتم da Vinci زمان عمل کوتاهتر اســت .(برای مثال در nephrectomy زمان 51 دقیقه در مقابل 72 دقیقه در سیســـتم ZEUS).
جراحی از راه دور می تواند بر روی عضـــوهای گوناگون بدن صورت پذیرد که از انواع آن می توان به موارد نمونه که بین سالهای 2000-1994 انجام شده است ، اشاره کرد.
 

2- درمان از راه دور غیر همزمان
Asynchronus Telemedicine
Store -and- Foreward Technology))
درمان از راه دور به طریق ذخیره ســـازی و ارســال اطلاعات می باشد و برای مواردی که زیاد فوریت ندارند اســـتفاده می شــــــود و می توان زمانی را برای ارســـال اطلاعات و دریافت منظور نمود که اطلاعات منتقل شــده می تواند از تصــویرهای دیجیتالی گرفته تا بخشــی از یک فیلم درنظرگرفته شود .
یکی از کاربردهای عمومی درمان از راه دور به این روش Teleradiology یا رادیولوژی از راه دور می باشــــد که عکـس های رادیولوژی ،CT SCAN ، MRI ، به مراکز درمانی گوناگون مانند کلینیک ها و بیمارســـتان ها ارســـال می شـــود که پس از بررسی نتیجه توســـط رادیولوژیست های آن مراکز ارسال می گردد.
و از انواع دیگر درمان از راه دور می توان به Telepathology ، Teledermatology و... اشاره کرد .
منابع در دسترس جهت پیاده سازی درمان از راه دور
1- مدیریت(management)
2- بخش مالی(financial)
3- بخش فنی(technical)
4- اداره قراردادها(contractual)

مزایا:
1- افزایش دسترسی به مراقبت های ویژه برای بیماران
2- افزایش دسترسی به مراقبت های بهداشتی
2-1-جمعیت شهری
2-2-جمعیت روستایی (درمناطق روستایی کمبود مراقبتهای اولیه و تخصصی بیشتر نمایان است)
3- بهبود کیفیت مراقبت های بهداشتی
3-1-اشتباهات پزشکی کمتر
3-2-کاهش بیماری و مرگ و میر
4- افزایش رضایت مندی و راحتی بیمار
5- کاهش هزینه های درمان
6- افزایش کارایی و تولید برای ارائه دهندگان سلامت
6-1-بهبود دسترسی به اطلاعات
6-2-کاهش زمان سفر
7- افزایش ارتباط اطلاعاتی پزشکان با یکدیگر
8- دسترسی به خدمات مشاوره ای
9- فراهم شدن امکان آموزش مداوم
10- آشنا شدن به یافته های جدید پزشکی
11- کاهش سفرهای بین شهری برای دریافت خدمات بهداشتی

کاربردها:
1- ایجاد شرایط کنفرانس ویدئویی برای درمان تخصصی بیمار
2- ایجاد شرایط کنفرانس ویدئویی برای مدیریت
3- انتقال اطلاعات بیمار(مشاوره های تخصصی)
4- آموزش از راه دور
4-1- برای متخصصان سلامت
4-2- برای بیماران
5- درمان در منزل

موانع:
1- بالا بودن هزینه های فنی که می تواند شامل موارد زیر باشد :
1-1- بالا بودن هزینه تجهیزات
1-2- بالا بودن هزینه آماده کردن زیرساخت ارتباط مخابراتی مناسب جهت این امر
1-3- بالا بودن هزینه های مستمرکه برای تبادل اطلاعات بایستی پرداخت شود
2- محدودیت های حقوقی و بحث های قانونی مطرح شده :
2-1- مجوزهای داخلی : که بایستی از طرف مسئولین کشورهای مربوطه جهت پیاده سازی این فن آوری گرفته شود .
2-2- اعتبارنامه پزشـــک: پزشکانی می‌توانند دراین روش درمانی فعالیت کنند که مدرک تایید شده را به همراه داشـته باشـند که لازم بذکر است در بعضی از کشورها تنها به پزشکانی اجازه فعالیت داده می شود که مدرک خود را از آن کشــورها دریافت کرده باشند.
2-3-مسئولیت سهل انگاری در معالجات : دراین روش درمانی بایستی کاملا مشــخص شود که بعهده چه کسی می باشد.
3- محرمانگی و امنیت
3-1- درمبحث محرمانگی دراین فن آوری بهتر است تمام افرادی کـه می بایســت با این روش درمـان کـار کنند موافق با استفاده از قوانین امنیت و محرمانگی باشند .

3-2-استفاده از سیستم های شناسایی هویت افراد برای کار با این روش درمانی ضروری به نظر می رسد.
3-3-مخفی سازی اطلاعات منتقل شده از طریق اینترنت بایستی منظور شود.(تبدیل اطلاعات به کد جهت انتقال )

4- بحـث هایی که در ارتبــاط با غرامـت و بازپـرداخـت می شود

5- عوامل فرهنگی
5 -1-مقاومت پزشکان:
بعضی از پزشکان معتقد به معاینه حضوری بیمار می باشند وترس ازنادرست بودن درمان به روش درمان ازراه دور مانع استفاده ازاین روش برای آنان می باشد.
5-2- مقاومت ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی:
در نظرگرفتن ملاحظاتی از قبیل کیفیت درمان ارائه شده و قابل اعتماد بودن روش درمانی مورد نظرمانع از اقدام این گروه می شود.
5-3-مقاومت بیماران:
ترس از نادرست بودن درمان به این‌‌روش و اعتقاد بعضی دیگر از بیماران به معاینه حضوری مانع استفاده کردن آنها از این روش می شود